Fethiye yöresine ait yemek tarifleri
Eskiden düğün yemeklerinde, şehriyeli nohutlu et suyu çorbası, etli nohutlu yahni, pilav, keşkek, salata ve irmik helvası ve benzeri yemekler hazırlanırdı. Düğünde yemek pişirmek üzere, bu iş için isim yapmış kadınlar getirilirdi. Aşçı kadınlar işlerini iyi bildiklerinden, misafirler lezzetli yemekler yerdi. Şimdi halâ bazı köylerde bu geleneksel sayılan yöntem yürütülmek istense de, eskiden yapılan yemeklerin tatları tutturulamıyor. Bunun şüphesiz bir çok sebepleri olsada, konunun burada etraflıca irdelenmesi bu sayfanın amacını yitirmesine yol açar. Ancak bir kaç cümle ile konu özetlenebilir. Günümüzde gıda maddelerine eklenen katkı maddeleri, rafine edilen ürünler ve genetik yapısı değiştirilmiş gıda maddeleri, hem yemekteki eski tatları aratır olmuş, hem de sağlığımızı olumsuz yönde etkilemektedir. Bu bakımdan kadınların işi zorlaşmıştır. Sağlığı koruyucu, besin değeri yüksek, aile bütçesine uygun alışveriş yanında, yapılan yemeklere lezzet katmak ve bu şekilde marifetini ortaya koymak, daha da önem taşır hale gelmiştir. Bu bakımdan misafirler için hazırlanan yemeklerde kullanılan malzemelerin, özenle seçilmesi ve kullanılmasını öneririz.
Babadağ keşkeşi:
• 1 kg. gerdan eti
• 1 kg. döğme (aşurelik buğday)
• Kayatuzu, karabiber,
• Üzeri için tereyağı,
• Aşrengi (toz kırmızı biber)
Keşkeş tarifi:
• Döğmeyi akşamdan yıkayıp tencereye alın. Üzerine iki parmak çıkacak kadar su ilave edin ve kaynatın. Kaynadıktan sonra ocağın altını kapatın, tencereye bir bardak soğuk su ilave edin, kapağını kapatın, sabaha kadar kabarması için bekletin.
• Sabah döğmeyi yeniden ocağa koyun ve güzelca haşlayın. Haşlanan döğmeyi iyice dövün. Eti de iyice haşlayın kemiklerden ayırın ve bir tokmakla güzelce dövün. Etin parça kalmaması lâzım, eğer arada dövülmeyen et türleri varsa içinden alın.
• Et ve döğmeyi karıştırın ve ocağa alın. Eğer biraz su gerekiyorsa, et suyundan ilave edin, çok koyu bir bulamaç kıvamına getirin. İçine kaya tuzu ve karabiber tohumları taze öğüterek ilave edin ve bir taşım kaynatın.
• Sıcak keşkeğin kapağı kapatılmaz yoksa yemek çabuk bozulur.
• Servis yaparken, üzerine tereyağı eritip kaliteli toz kırmızı biber ilave edin. Karıştırın ve keşkeğin üzerine gezdirin. Kaliteli turşular ile servis edilebilir. Afiyet olsun.
Gerdan eti yerine dananın sırt eti kullanılabilir. Keşkeş için uzun lifli et kullanılırsa, daha iyi netice alınır.
Ölemeç çorbası: (Ufalamaç, Üfelemeç)
İnce doğranan soğanı sıvıyağ ile kavurun. Toz biber ve su ilave ederek kaynatın. Başka bir kapta un'un üzerine su çiseleyip, damlalarından oluşan hamur topaklarını eleyin. Eleğin üstünde kalanları kaynayan suyun içine ekleyip, biraz daha kaynatın. Su biraz daha koyulaşınca ocaktan alın, üzerine limon, nerdek (nar ekşisi), turunç ve karabiber ekerek servis yapın.
İngil çorbası:
Soğan ve biberi ince ince doğrayın ve sıvıyağda kavurun. Üzerine bulgur ve su katarak kaynatın. Biraz tuz ve isteğe göre, kırmızı pul biber ekin. Turunç ekşisi, veya limon ile servis yapın.
Yumurta bohçası:
Yumurtaları haşlayın, dilimleyip, tabağa koyun. Üzerinini sarımsaklı, tercihen süzme yoğurtla kapatın. Yoğurdun üzerine tavada kızdırılmış kırmızı biberli tereyağı dökerek, servis yapın.
Arapaşı tarifi:
Temizlenmiş tavuğu haşlayın ve bir kaba koyun. Etleri kemiklerinden ayırın. Yağda mısır unu'u kavurun, kırmızı biber ve tuz ekleyin. Tavuğun suyu ve etlerini ekleyerek, çorbayı hazırlayın. Başka bir kaba su koyup, yavaş yavaş mısır unu ilave ederek karıştırın. Hamur haline gelinceye kadar ateşte kaynatın. Pişen hamurları siniye dökün ve soğumasını bekleyin. Soğuyan hamuru, büyük bir tepsinin içine parça parça dağıtın, yanında çorba ile servis yapın.
Etli ve bulgurlu patlıcan:
Sıvı yağ ile kavrulan et'e, soğan ve domates doğrayın. Biraz kavrulduktan sonra doğranmış patlıcan ekleyin. Biraz daha pişirdikten sonra bulgur, nane, karabiber, kırmızı biber ve su ekleyin. Kıvamına gelene kadar pişirin.
Et kapama:
Bir tencereye kemikli ve kuşbaşından daha büyük doğradığınız etler, iri doğranmış soğan, tercihen kaya tuzu (sağlıklı ve lezzetli), tercihen zeytinyağı, az kırmızı toz biber, yeterince su ekleyerek, odun ocağı üzerine yerleştirin ve kapağını kapatın. Başka bir yerde buğday unundan yapılan hamuru, tencerenin kapağının kenarına sürün, böylece tencerede pişen etin hava ile teması kesilir. Hamurdan hava kabarcıkları çıkmaya başlayınca yemek pişmiş demektir, servise hazırdır.
Sebze ve ot yemekleri:
Fethiye ve yöresinde birçok yabani ot yemek yapılmak üzere kullanılır. Bu otlardan bazıları: Kıyışak, labada, körmen, cavırotu, ebegümeci, turpotu, çımkışak, nünü, inek memesi, ecibici, devetabanı, eşek turpu, gayazak, kokulu ottur. Bu otlar sıvıyağda soğan ile kavrulur, doğranmış otlar tencerenin içine konarak kavrulur. Tuz, salça ve toz biber ilave edilerek servise sunulur.
Domatesli bulgur:
Soğan ve yeşil biber doğranır. Tencereye sıvı yağ konur ve üzerine küçük doğranan domates, soğan, yeşil biberle kavrulur. Üzerine bulgur ilave edilir, su ve tuz da eklenerek kaynatılır. İçine ezilmiş sarımsak konur. Karabiber ve tuz ekilerek servis yapılır.
Sündürme:
Turp otunun haşlanması, sarımsak ve nar ekşisi ilavesi ile yapılan bir yemektir. İçine su ilave edilerek karıştırılır. Soğan incecik doğranır, sıvı yağ ile kavrulur. Biraz daha su ilave edilerek yapılan karışım, bir miktar daha kaynatılır. Otlar diriliğini kaybetmeden ocaktan alınarak, servis yapılır.
Leğen böreği:
Yıkanmış temizlenmiş bulgur, kavrulmuş et, ince doğranmış soğan, maydanoz, karabiber, nane, kimyon, kırmızı biber, tuz, sıvı yağ ile birlikte kavrulur. Senit (hamur tahtası) üzerinde tepsi büyüklüğünde ekmek yapılır. Darı unu, su ile yoğrulur, yağlanan tepsiye serilir. Üstüne kavrulan harç serpilir. Senit üzerine yapılan hamur da bu harcın üstüne kapatılır. Hamurun üstüne delikler açıldıktan sonra, üstüne sıvı yağ dökülerek fırına verilir.
Döndürme:
Üç çorba kaşığı nişastaya, 3 yumurta kırılır ve kıvama gelinceye kadar çırpılır. Tavada kızdırılmış sıvı yağa dökülür ve kabarana kadar pişirilir. Kızardıktan sonra tabağa alınıp, üzerine pekmez dökülür. İsteğe göre şeker serpilerek servis yapılır.
